Εισαγωγή
Οι σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές τείνουν να ενσωματώνουν με συνέργεια γνωστικά αντικείμενα που μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν ξεχωριστά και ασύνδετα μεταξύ τους. Τα τελευταία χρόνια, ο όρος STEM (ακρωνύμιο των Science, Technology, Engineering, Mathematics) έχει συνδεθεί με τους τομείς της Επιστήμης, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών. Ωστόσο, μόλις το STEM καθιερώθηκε ως ένας εύχρηστος τρόπος αναφοράς αυτών των τεσσάρων γνωστικών αντικειμένων με ένα συνοπτικό ακρωνύμιο, οι ειδικοί παιδαγωγοί πρότειναν μια περαιτέρω επέκταση που να συμπεριλαμβάνει και τις τέχνες (Art) - και έτσι γεννήθηκε ο όρος STEAM (Robelen, 2011).
Η βασική περιγραφή της εκπαίδευσης STEM δίνει έμφαση στη θεωρητική κατανόηση πραγματικών προβλημάτων και την πρακτική εξεύρεση λύσεων (διερευνητική μάθηση).
Εντούτοις, στο πλαίσιο της εκπαίδευσης STEM, οι Τέχνες κατείχαν πάντα μια κρίσιμη αλλά όχι επίσημα κατοχυρωμένη θέση. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί κατασκευάζουν μοντέλα και επικοινωνούν τα ευρήματά τους μέσω διαγραμμάτων, σκίτσων, πινάκων και άλλων δημιουργικών τρόπων παρουσίασης. Οι Τέχνες -παραστατικές ή εφαρμοσμένες (στην περίπτωση αυτού του βιβλίου), έχουν έναν δικό τους τρόπο να αλλάξουν τις αντιλήψεις, να παρουσιάσουν την εμπειρία μέσα από ένα νέο πλαίσιο, και να αποτυπώσουν την ουσία μιας προσπάθειας. Όπως σημείωσε ο Maxine Greene (1995), «Οι τέχνες παρέχουν νέες προοπτι- κές για τον ζωντανό κόσμο» (σελ. 4).
Πολλές από τις πιο καινοτόμες προσωπικότητες στην παγκόσμια ιστορία κέρδισαν τη φήμη τους μέσω της δημιουργικής συνεισφοράς τους τόσο στις επιστήμες όσο και στις τέχνες. Είναι ευρέως γνωστό ότι το αλεξίπτωτο, μία πρώιμη ιπτάμενη μηχανή, και η περιστρεφόμενη γέφυρα μπορούν να αναφερθούν μεταξύ των εφευρέσεων του Leonardo da Vinci. Οι Benjamin Franklin, Nikola Tesla, Albert Einstein είναι κάποιες άλλες σημαντικές προσωπικότητες που ταιριάζουν στο αρχέτυπο του καλλιτέχνη-επιστήμονα (Maeda, 2013), αλλά σε όλες τις περιπτώσεις προτιμούμε να αναφέρουμε κυρίως το επιστημονικό τους έργο και να παραλείπουμε το γεγονός ότι μας κληροδότησαν μια εκπληκτική παραγωγή γραπτών κειμένων, σκίτσων και σημειώσεων.
Έχοντας όλα αυτά στο μυαλό μας, φαίνεται χρήσιμο να δούμε την εφαρμογή της διερευνητικής μάθησης μέσω ενός θεωρητικού πλαισίου που να υποστηρίζει την επαναδιαπραγμάτευση της εκπαίδευσης STEAM με την προσθήκη των Τεχνών. Η αντίληψη των μαθητών για τα μαθήματα STEM ως κάτι βαρετό, μονότονο και ανιαρό μπορεί να αλλάξουν δραματικά μέσω της μεταμόρφωσης τους σε STEAM.
Η διερευνητική μάθηση βασίζεται στην περιέργεια και τη δημιουργικότητα, προσπαθεί να ανοικοδομήσει τη γνώση υπό το φως των νέων δεδομένων, και επιχειρεί να κοινοποιήσει την νέα αυτή τεκμηριωμένη γνώση στον υπόλοιπο κόσμο.