Η Δομή ενός εκπαιδευτικού σεναρίου
Μια τυπική δομή ενός εκπαιδευτικού σεναρίου είναι η εξής (Φραγκάκη, 2008):
1.ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Συνήθως, δίνονται οι εξής πληροφορίες:
•Στοχευόμενο κοινό (ηλικία, τάξη, κ.λπ.).
•Γνωστικό αντικείμενο.
•Αντιστοίχιση στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (αντικείμενο και στόχοι).
Πιο αναλυτικά, περιλαμβάνονται και οι εξής πληροφορίες:
•Δημιουργοί σεναρίου.
•Σύντομη περίληψη του γνωστικού αντικειμένου που καλύπτεται από το σενάριο.
•Ιδέα και σκοποί του σεναρίου.
•Οφέλη από τη χρήση του σεναρίου.
2.ΠΛΑΙΣΙΟ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται:
•Το απαιτούμενο επίπεδο και οι απαιτούμενες πρότερες γνώσεις.
•Οργάνωση στην τάξη: Εφαρμογή σε όλη την τάξη, σε κάθε μαθητή ξεχωριστά ή σε ομάδες. Για παράδειγμα για σενάρια βασισμένα σε ΤΠΕ, είναι ιδανικές ομάδες 2-4 μαθητών ανά Η/Υ.
•Συνεργασία / συντονισμός: Η εφαρμογή ενός σεναρίου μπορεί να προϋποθέτει τη συνεργασία εκπαιδευτών διάφορων ειδικοτήτων, επιστημόνων ή των γονέων των μαθητών.
•Χρόνος έναρξης του σεναρίου σε συνδυασμό με άλλες προαπαιτούμενες ενέργειες.
•Διάρκεια και συχνότητα υλοποίησης του σεναρίου που δεν είναι αναγκαίο να επικαλύπτεται με διδακτικές ώρες.
•Προσδιορισμός απαιτούμενου υποστηρικτικού υλικού που μπορεί να περιλαμβάνει: φύλλα εργασίας, ιστοσελίδες, λογισμικά και οδηγίες χρήσης τους, έντυπο υλικό κ.ά.
3.ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται τα εξής:
•Θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο βασίζεται το σενάριο και οι αντιλήψεις που υποστηρίζονται.
•Διδακτικό πλαίσιο, το οποίο περιλαμβάνει το διδακτικό μοντέλο στο οποίο βασίστηκε το σενάριο και αναφορές σε θεωρίες που χρησιμοποιήθηκαν.
•Μεθοδολογικό πλαίσιο που καθορίζει τον τρόπο οργάνωσης της διδασκαλίας και της μάθησης μέσα
στην τάξη (π.χ. μέσω εργασιών, συνεργατική μάθηση, συζήτηση κ.λπ.).
•Βασικός σκοπός και επιμέρους στόχοι του εκπαιδευτικού σεναρίου σε συνάρτηση με το μεθοδολογικό πλαίσιο και το στοχευόμενο μαθησιακό επίπεδο του σεναρίου.
4.ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Η υλοποίηση του σεναρίου αναλύεται στα εξής βήματα:
•Μαθησιακές δραστηριότητες που εξηγούν γιατί το σενάριο είναι σημαντικό και τη διαδικασία εξαγωγής τους και πιο συγκεκριμένα:
•Ορισμός προβλήματος με τη μορφή ερώτησης, σύνθετου προβλήματος ή ανάθεσης εργασίας που να προκαλούν το ενδιαφέρον των μαθητών.
•Αξιολόγηση των απαιτούμενων δραστηριοτήτων για την επίτευξη του σεναρίου μέσω καταγραφής της συμπεριφοράς των μαθητών και αυθόρμητων, προφορικών αντιδράσεων που θα βοηθήσουν στη βελτίωση της μαθησιακής διαδικασίας.
•Τελικό παραδοτέο που μπορεί να είναι με τη μορφή:
oγραπτών εργασιών που αναπτύσσουν την κριτική και δημιουργική σκέψη,
oδιανοητικών χαρτών,
oεκπαιδευτικών εφαρμογών,
πολυμεσικών παρουσιάσεων,
oθεατρικών παιχνιδιών,
oκατασκευών, κλπ.
•Φύλλα εργασίας, συνήθως σε έντυπη μορφή που περιλαμβάνουν την ακόλουθη πληροφορία:
oΣύντομη περιγραφή του συνολικού προβλήματος και της ανάθεσης εργασιών.
oΟδηγίες για την εκτέλεση των εργασιών.
oΒοηθητικές οδηγίες π.χ. για τον τρόπο λειτουργίας ενός απαιτούμενου λογισμικού.
oΒιβλιογραφία βοηθητικών πηγών σε ηλεκτρονική μορφή συνήθως για την εκτέλεση και κατανόηση του σεναρίου.
oΠροτάσεις για βελτίωση του σεναρίου κατά τις μελλοντικές εφαρμογές του.
Σε ότι αφορά στο περιεχόμενο και τη μορφή των εκπαιδευτικών σεναρίων θα πρέπει κατά περίπτωση (Τομέας Επιμόρφωσης και Κατάρτισης ΕΑΙΤΥ, 2010β):
•να εξειδικεύουν σε αντικείμενα και επιμέρους τμήματα του ΑΠΣ όπου οι ΤΠΕ μπορούν να παίξουν ρόλο γνωστικού εργαλείου (για παράδειγμα σε συγκεκριμένες δραστηριότητες μαθηματικών και φυσικών επιστημών),
•να υποστηρίζουν διερευνητικού και ανακαλυπτικού τύπου μαθησιακές καταστάσεις (σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα),
•να ευνοούν δραστηριότητες επίλυσης προβλήματος, λήψης απόφασης και ανάπτυξης της κριτικής σκέψης (σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα) και
•να υποστηρίζουν δραστηριότητες συμβολικής έκφρασης,επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών (για παράδειγμα στη γλώσσα και στην ιστορία).