1. ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Ένας από τους κυριότερους κλάδους της Οικονομικής είναι η Δημόσια Οικονομική, αντικείμενο της οποίας είναι η οικονομική δραστηριότητα του Κράτους. Η έννοια του Κράτους στην προκειμένη περίπτωση περιλαμβάνει την Κυβέρνηση, τα Υπουργεία, Δημοσίους Οργανισμούς και Επιχειρήσεις που συνδέονται με αυτήν, τις Περιφέρειες και τους ΟΤΑ, τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφαλίσεως κ.λπ.
Ειδικότερα αντικείμενο της Δημόσιας Οικονομικής είναι η μελέτη των οικονομικών σκοπών και στόχων του κράτους καθώς και των μέσων που διαθέτει και χρησιμοποιεί για την πραγματοποίηση τους.
Σήμερα στις κοινωνίες που χαρακτηρίζονται από την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, τον ανταγωνισμό στην αγορά και την επιχειρηματικότητα η οικονομική δραστηριότητα του κράτους έχει αναπτυχθεί σε ιδιαίτερα μεγάλη έκταση. Σε κράτη της Ευρώπης, Β. Αμερικής και στην Ιαπωνία οι δαπάνες του κράτους και οι ελεγχόμενοι από αυτό οργανισμοί αντιπροσωπεύουν περίπου το 40 με 45% του ΑΕΠ, οι φόροι κυμαίνονται στο 25-30% και τα δάνεια στο 20-25% της εθνικής αποταμίευσης.
Παράλληλα το κράτος έχει αναπτύξει επιχειρηματική δραστηριότητα σε πολλούς τομείς όπως στις μεταφορές, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη νοσοκομειακή περίθαλψη, στη διύλιση πετρελαίου κλπ. Την ίδια στιγμή το κράτος παρεμβαίνει στην οικονομία με πολλούς τρόπους όπως ρυθμίσεις μισθών, ελέγχους στις τιμές, μεταρρυθμίσεις σε διαφορετικούς θεσμούς κατέχοντας κυρίαρχο ρόλο στην οικονομία.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων του Κράτους αποτελεί υπό ευρεία έννοια τον δημοσιο-οικονομικό τομέα (Public Sector), μπορούμε να πούμε ότι αντικείμενο της Δημόσιας Οικονομικής είναι ο δημοσιο-οικονομικός Τομέας.
Η Δημόσια Οικονομική χρησιμοποιεί την Οικονομική Θεωρία για τη μελέτη του δημοσιο-οικονομικού τομέα. Έχοντας υπόψη ότι ιδιαίτερα στις σημερινές οικονομίες ο δημοσιο-οικονομικός τομέας είναι πολύ εκτεταμένος, η μελέτη της Δημόσιας Οικονομικής είναι απαραίτητη για κάθε οικονομολόγο προκειμένου ο τελευταίος να έχει τη δυνατότητα να μελετήσει, να κατανοήσει και να κατευθυνθεί σε λύσεις επωφελείς για την κοινωνία στην περίπτωση άσκησης δημοσιονομικών πολιτικών.
Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση οι αποφάσεις του δημοσιο-οικονομικού τομέα έχουν σημαντικές οικονομικές επιδράσεις και στον ιδιωτικο-οικονομικό τομέα, επιδράσεις οι οποίες αποτελούν αντικείμενο έρευνας της Δημόσιας Οικονομικής.
Αυτόματα δημιουργούνται ερωτήματα γιατί το κράτος προβαίνει σε δαπάνες, επιβάλει φόρους, συνάπτει δάνεια, ιδρύει ή και καταργεί δημόσιες επιχειρήσεις, γιατί επεμβαίνει στην οικονομία με τα πολλά μέσα που έχει στη διάθεσή του και ποιοι είναι οι σκοποί και στόχοι του καθώς επίσης ποιος αποφασίζει γι αυτούς και πως θα υλοποιηθούν αυτοί.
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δεν σχετίζονται μόνο με τη δημόσια οικονομική αλλά και με άλλες οικονομικές επιστήμες όπως τις Πολιτικές Επιστήμες και την Κοινωνιολογία. Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για την κατανομή της εξουσίας στην κοινωνία και το κράτος.
Η Δημόσια Οικονομική θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί και από άλλο πρίσμα εκτός του οικονομικού: να εξεταστούν οι λόγοι για τους οποίους ασκείται ορισμένη πολιτική δημοσιο-οικονομικού χαρακτήρα σε μία χώρα, ή τους λόγους για τους οποίους μία ομάδα ατόμων έχει μία δεδομένη δύναμη διαπραγματεύσεων για την επιβολή ή τον επηρεασμό π.χ. των δημοσίων δαπανών. Η μελέτη αυτά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως Πολιτική του δημοσιο-οικονομικού τομέα.
-Εάν το Κράτος προβεί σε μία συγκεκριμένη ενέργεια ποιες θα είναι οι οικονομικές συνέπειες και
-Eάν το Κράτος επιθυμεί να επιφέρει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα με ποιον τρόπο θα ενεργήσει.
Τα ερωτήματα που αναφέρονται στο τι πράγματι γίνεται υπάγονται στη θετική οικονομική (π.χ. τι επιδιώκουν οι δημόσιοι φορείς, ή ποιες επιπτώσεις ασκεί ένας φόρος κ.λπ.), ενώ τα ερωτήματα που αναφέρονται στο τι πρέπει να γίνεται ανήκουν στη δεοντολογική οικονομική (π.χ. τι πρέπει να επιδιώκουν οι δημόσιοι φορείς, ή ποιο πρέπει να είναι το μέγεθος μίας δαπάνης κ.λπ.).
Συμπερασματικά η Δημόσια Οικονομική ασχολείται με τις Οικονομικές Λειτουργίες του κράτους, τη μορφολογία των μέσων οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζει αυτό και την ανάλυση-μέτρηση των οικονομικών επιδράσεων που ασκούν τα μέσα οικονομικής πολιτικής του κράτους όπως οι φόροι, οι δημόσιες δαπάνες, ο δημόσιος δανεισμός και οι δημόσιες επιχειρήσεις.